Huperzine A – Chất tăng cường dẫn truyền thần kinh

Não bộ của chúng ta được tạo thành bởi một mạng lưới hơn 80 tỷ tế bào thần kinh khác nhau mà chúng có thể giao tiếp với nhau bằng cách sử dụng một loạt các hóa chất thần kinh, đó chính là các chất dẫn truyền thần kinh.

1, Chất dẫn truyền thần kinh là gì?

Các dẫn truyền thần kinh là những chất hóa học cho phép các nơ-ron gửi tín hiệu qua các khớp thần kinh synapse tới nơ-ron khác. Chúng được đóng gói trong các cúc synapse, tập trung thành nhóm nằm dưới màng của đầu tận cùng sợi trục, ở vùng trước synapse và được giải phóng, khuếch tán qua khe synapse, nơi chúng gắn với các thụ thể chuyên biệt nằm ở màng sau synapse. Sự giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh thường theo sau một điện thế hoạt động được lan truyền đến synapse, nhưng cũng có thể theo sau một điện thế chọn lọc.

2, Phân loại các chất dẫn truyền thần kinh

Các nhóm lớn của chất dẫn truyền thần kinh là:

• Các axit amin: glutamat, aspartat, D-serin, axit gamma-aminobutyric (GABA), glycin…
• Các monoamin: dopamin (DA), norepinephrin (noradrenalin; NE, NA), epinephrin (adrenalin), histamin, serotonin (SE, 5-HT)…
• Các peptid: somatostatin, chất P, các peptid opioid…
• Các chất khác: acetylcholin(ACh), adenosin, anandamid, nitric oxid…

Trong đó có khá nhiều các chất dẫn truyền thần kinh quan trọng có liên quan tới các rối loạn tâm lý và tâm thần, bao gồm dopamine, serotonin, norepinephrine, và gaba. Serotonin và dopamin có thể dính lứu tới trầm cảm, hưng cảm (mania), và tâm thần phân liệt (schizophrenia). Khi nồng độ của chất truyền thần kinh serotonin là quá thấp, cá nhân có thể bị trầm cảm, tâm trạng thất thường, rối loạn giấc ngủ, lo âu, và không có khả năng tập trung. Norepinephrine là chất dẫn truyền thần kinh đảm nhận vai trò giao tiếp với hệ thần kinh cường giao cảm, mà được cho rằng có liên quan tới việc sản sinh ra các trạng thái bồn chồn, kích thích cao độ mà từ đó có thể gây ra chứng rối loạn lo âu và các tình trạng liên quan tới căng thẳng khác. GABA cản trở các xung thần kinh chạy khắp não bộ và có liên quan tới rối loạn lo âu.

Riêng acetylcholine, đây là một chất trung gian quan trọng trong bộ nhớ và sự giao tiếp giữa các tế bào thần kinh. Nó đóng vai trò trong việc hình thành những ký ức, khả năng tập trung và suy luận logic. Chức năng của acetylcholine trong não dường như cũng để cung cấp lợi ích bảo vệ và có thể hạn chế sự suy giảm thần kinh. Mức acetylcholine có xu hướng giảm trong quá trình lão hóa bình thường và việc giảm này được cho là đóng một vai trò trong sự suy giảm trí nhớ gắn liền với tuổi và người già.

3, Huperzine A – Chất tăng cường dẫn truyền thần kinh

Trong y học hiện đại, người ta đã sử dụng chất alcaloide – Huperzine A được chiết xuất từ cây thạch tùng thân gập (hay còn gọi là cây thông đất) có tác dụng tăng cường dẫn truyền thần kinh, ngăn chặn hình thành các mảng bám, đám rối trong não, nuôi dưỡng tế bào não từ đó có đáp ứng rất tốt với các bệnh Alzheimer, teo não và sa sút trí tuệ và các bệnh có liên quan đến tổn thương tế bào thần kinh não bộ. Hoạt chất này có khả năng xuyên qua hàng rào mạch máu não và tác động trực tiếp lên não bộ với liều lượng rất thấp tính bằng microgram. Sau khi xâm nhập vào não, Huperzine A sẽ ức chế việc sinh ra acetylcholinesterase – là một enzyme phá hủy chất trung gian dẫn truyền thần kinh acetylcholine, giúp trí nhớ được phục hồi và các chức năng nhận thức được cải thiện.