Teo não tuổi già – Nguyên nhân, hiện tượng, cách chữa bệnh

(Bài viết được tham khảo ý kiến của bác sỹ Nguyễn Hồng Hải – Nguyên Phó Giám đốc Bệnh Viện Y Học Cổ Truyền Hòa Bình)

? Tổng quan bệnh teo não tuổi già

Teo não tuổi già là hiện tượng thoái hoá não tự nhiên ở người cao tuổi, làm mất dần các tế bào thần kinh hoặc mất kết nối giữa các tế bào trong hệ thần kinh, khiến cho não bộ giảm dần kích thước và khối lượng. Não bị teo sẽ gây ra tình trạng suy giảm trí nhớ, lú lẫn, thiếu tập trung. Người bệnh dần mất đi khả năng tư duy, nhận thức đồng thời ảnh hưởng đến khả năng vận động của cơ thể.

1 – Nguyên nhân gây ra bệnh teo não ở người già

   Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến bệnh teo não ở người già. Đó là:

• Quá trình lão hóa tự nhiên: Người từ 55 tuổi trở lên có nguy cơ mắc cao hơn những người khác. Mức độ nặng, nhẹ khác nhau tùy từng người bệnh. Khi bước vào giai đoạn lão hóa, các tế bào thần kinh sẽ bị thoái hóa, yếu dần đi và suy giảm chức năng, dẫn đến tình trạng teo não.
• Chấn thương sọ não: Những người bị chấn thương ở vùng đầu hoặc bị các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh (như Alzheimer, parkinson, tăng huyết áp, đột quỵ não,…) sẽ dễ dẫn tới bệnh teo não tuổi già.

Ngoài ra còn có các yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ teo não ở người già như: di truyền, chế độ sinh hoạt không lành mạnh, chế độ dinh dưỡng thiếu hụt hay thường xuyên sử dụng rượu bia, chất kích thích.

? Có thể bạn quan tâm:

• Bệnh thoái hóa tiểu não – Tác nhân gây rối loạn chức năng vận động

2 – Hiện tượng teo não ở người già

   Teo não ở người già là hiện tượng mất dần các tế bào thần kinh, hoặc mất liên kết giữa các tế bào trong hệ thần kinh. Triệu chứng phổ biến của bệnh teo não tuổi già là mất trí nhớ, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn vận động,… Cụ thể:

• Mất trí nhớ: Ban đầu sẽ là mất trí nhớ gần (quên những sự việc vừa mới xảy ra), sau đó mất trí nhớ xa, nặng hơn là quên ngày tháng, tên người thân, cách chăm sóc bản thân cơ bản như cài cúc áo, đánh răng, rửa mặt,..
• Rối loạn ngôn ngữ: Không tìm được từ ngữ để diễn đạt, khó khăn trong việc phát âm, sau đó từ từ mất khả năng ngôn ngữ.
• Rối loạn vận động: Yếu cơ, run, hay bị chuột rút, ảnh hưởng đến việc sinh hoạt cá nhân như tắm, rửa, thay quần áo,…
• Rối loạn nhận thức: Mất đi khả năng định hướng không gian, thời gian, ngay cả những phép toán đơn giản cũng không tính được.
• Trầm cảm không ổn định: Sẽ có lúc người bệnh muốn tự sát, sau đó lại xuất hiện khoái cảm.
• Loạn thần: hoang tưởng bị hại, xuất hiện ảo giác.

3 – Những biến chứng nguy hiểm của bệnh teo não người già

   Bệnh teo não người già có thể gây ra các biến chứng sau:

• Bị sặc hoặc khó trong việc ăn uống, làm tăng nguy cơ bị viêm phổi do dị vật thức ăn đi vào đường hô hấp.
• Không thể tự chăm sóc bản thân hoặc quên cách tự chăm sóc bản thân.
• Nguy cơ bị các bệnh lý nhiễm trùng như: viêm phổi, viêm đường tiết niệu, loét do tỳ đè,… vì phải nằm thường xuyên.
• Tăng nguy cơ chấn thương do mất/ giảm khả năng phối hợp vận động, đi đứng loạng choạng, mất định hướng.

   Bệnh teo não tuổi già là một loại bệnh cực kỳ nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng của não bộ, khiến người bệnh bị tàn phế, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Nguy cơ người già bị teo não tử vong cũng rất cao do suy dinh dưỡng, mắc các bệnh lý biến chứng nguy hiểm khác.

? Chẩn đoán teo não tuổi già trên CT

   Để phát hiện bệnh teo não có thể kiểm tra bằng kỹ thuật quét thông thường, chẳng hạn như chụp cộng hưởng từ hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT). Trong mô não, teo não có thể được tổng quát là tất cả các bộ não đã bị thu hẹp; hoặc nó có thể là chỉ ảnh hưởng đến một khu vực hạn chế của não.

   Nếu các bán cầu não bị ảnh hưởng, suy nghĩ có ý thức và quá trình tự nguyện có thể bị giảm sút. CT và MR (cộng hưởng từ) kiểm tra hình ảnh có thể được tìm thấy trong mô não giảm thể tích, tâm thất mở rộng. Nếu bộ não teo vỏ não có thể nhìn thấy khoảng cách tăng lên cùng với hộp sọ, não tăng mương sâu mở rộng, phẳng gyri co tâm thất mở rộng bên và não thất ba, góc bên xung quanh phía trước và phía sau để giảm mật độ.

   Teo tiểu não của tiểu não có thể được hiển thị khi kết cấu nặng, giảm thể tích hình ảnh cho thấy nhánh lá hình, mật độ lỗ khuyết đã được tăng lên xung quanh tiểu não, não thất thứ tư để mở rộng. Cầu não teo nhìn thấy trong hình ảnh trên hẹp thon, bao quanh bởi lỗ khuyết nhỏ.

? Chữa bệnh teo não ở người già

   Bệnh teo não ở người già là bệnh không thể chữa được, do quá trình thoái hóa và chết đi của các tế bào thần kinh não là tiến trình 1 chiều, không thể phục hồi. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể hạn chế sự phát triển của bệnh, đồng thời cải thiện làm giảm triệu chứng bệnh bằng các biện pháp sau đây:

1 – Chế độ dinh dưỡng

   Người bệnh nên tăng cường đầy đủ các chế độ ăn uống, cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt là omega-3, vitamin B12, acid folic, vitamin E, vitamin C,…

   Nói không với các thức ăn nhanh, đồ chế biến sẵn, rượu bia, thuốc lá,.. bởi chúng có chứa các chất làm đẩy nhanh quá trình lão hóa của não.

2 – Chế độ vận động

   Khi mắc bệnh này, người bệnh nên tập thể dục đều đặn hằng ngày để nhằm duy trì máu lưu thông đến não. Việc này giúp tăng sức mạnh liên kết giữa các mô, cũng như tế bào thần kinh.

   Vì là người già nên chỉ cần áp dụng những bài tập thể dục nhẹ nhàng như: đạp xe, đi bộ, chạy bộ, leo cầu thang,…

3 – Thói quen sinh hoạt

   Để ngăn ngừa, hạn chế sự phát triển của bệnh teo não tuổi già, người bệnh nên thay đổi thói quen sinh hoạt, đi ngủ sớm và ngủ đủ giấc. Việc ngủ, nghỉ ngơi giúp đầu óc thư giãn.

   Nếu thường xuyên mất ngủ, người bệnh sẽ mất khả năng tập trung, cũng như việc xử lý thông tin sẽ giảm sút. Nhưng nếu có giấc ngủ chất lượng, bạn sẽ luôn thấy khỏe khoắn, tươi tỉnh, tăng mức độ tập trung và sự nhanh nhạy khi xử lý vấn đề.

4 – Bài tập cho não bộ

   Thực hiện các bài tập cho trí não dưới các hình thức học tập như học ngoại ngữ, đánh cờ tướng, chơi rubik, hay nghiên cứu về ngôn ngữ, lịch sử,.. sẽ là cách để giúp não bộ được hoạt động thường xuyên, từ đó giúp làm chậm đi quá trình teo não.

5 – Sử dụng thuốc chống teo não

   Để làm chậm quá trình phát triển của bệnh, cũng như phòng bệnh hiệu quả thì việc sử dụng thuốc chống teo não là rất cần thiết. Tuy nhiên, trước khi sử dụng thuốc cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. 

   Bên cạnh đó, hãy thực hiện khám sức khỏe thường xuyên để tầm soát kịp thời các nguy cơ có thể tác động đến sức khỏe não bộ, từ đó có những phương án chữa trị kịp thời.

? Tìm hiểu: Lohha Trí Não giá bao nhiêu 1 hộp?

? Cách phòng ngừa bệnh teo não tuổi già

   Như chúng ta đã biết, teo não là quá trình lão hóa tự nhiên, không thể phục hồi được. Chính vì thế việc phòng chống bệnh từ sớm là điều rất cần thiết. Đặc biệt ngày nay, căn bệnh này đang có xu hướng trẻ hóa. Bệnh teo não ở người trẻ tuổi đang ngày càng trở nên phổ biến. Để phòng ngừa bệnh, ngay từ khi còn trẻ, hãy:

• Tập cho mình thói quen sinh hoạt điều độ, chế độ dinh dưỡng hợp lý nhằm giúp cho não bộ luôn được khỏe mạnh.
• Thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ nhằm sớm phát hiện bệnh, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời.
• Hạn chế sử dụng bia rượu, thuốc lá, luôn duy trì tinh thần lạc quan, vui vẻ để sức khỏe được tốt nhất. 
• Chủ động giúp cho cơ thể trung hòa và chống gốc tự do từ sớm.

   Có thể thấy, teo não tuổi già là căn bệnh hết sức nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt của người bệnh. Để cải thiện và ngăn chặn loại bệnh này, ngay từ hôm nay, mỗi người nên tự nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe của mình.